Jeszcze trochę i zwariuję ucząc się tych „frejzali” !

Sam tytuł już przyprawia o mdłości i gęsią skórkę, nieprawdaż? Nic dziwnego. Chyba nie znam nikogo, kto uwielbiałby „frejzale”. Ot to taka mroczna prawda o tych czasownikach. No cóż, nie zaczęłam raczej optymistycznie tego artykułu, ale nie ma co się martwić na zapas. Da się je ogarnąć tylko trzeba znaleźć na nie w miarę sprytny sposób.

Zacznijmy od tego „Co to są w ogóle Phrasal Verbs?”

Otóż Phrasal Verbs to są tzw. czasowniki frazowe składające się z dwóch lub trzech wyrazów. Pierwszym z nich jest prosty czasownik np. look, give, take, a drugi (a nawet i trzeci) to przyimek np. on, with, at lub przysłówek np. along, across, about. Taka złożona budowa powoduje, że ten łatwy czasownik może przybrać również zupełnie inne znaczenie, którego trudno z reguły nam się domyślić, bo nijak się nam kojarzy.

Weźmy pod lupę czasownik look down. W dosłownym tłumaczeniu oznacza spojrzeć w dół, np.
If you have fear of heights, don’t look down. [Jeśli boisz się wysokości, nie patrz w dół].

Prosta sprawa, prawda? Ale to nie jedyne jego znaczenie. Look down również oznacza być przygnębionym, smutnym, zdołowanym, np. You look down. Are you OK? [Wyglądasz na przygnębionego. Wszystko w porządku?]

I to właśnie pierwsza mroczna strona „frejzali”. Milion innych znaczeń jednego „frejzala”. A druga? To taka, że są strasznie do siebie podobne.
“I jak tu żyć?” zapytasz. Otóż jest kilka sposobów, aby te potworki opanować i włączyć je do swojego językowego życia. Ale zanim przejdę do sposobów to zapamiętaj najważniejszą zasadę:

UCZ SIĘ PO KILKA „FREJZALI” !

Lista Phrasal Verbs jest nieskończenie długa. Ucząc się kilkadziesiąt na raz, będziesz mieć nieustające poczucie, że ich ilość do zapamiętania Cię przytłacza. Także ucz się po kilka, np. 5-10 „frejzali”. Ustal w jakim czasie jesteś w stanie się ich nauczyć. Mierząc siły na zamiary weź pod uwagę wszystkie czynniki: pracę, szkołę, czas wolny i inne obowiązki. Jeśli dobrze nie rozłożysz swoich sił, to znowu polegniesz. Lepiej mniej a efektywniej !

No to przechodzimy do sposobów.

Sposób #1

ZACZNIJ UCZYĆ SIĘ OD NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH „FREJZALI”
Co to oznacza „najczęściej używanych”? Oczywiście jak wstukasz w wujka Google frazę „lista najczęściej używanych Phrasal Verbs”, to przeglądarka zasypie Cię wynikami list, które wcale nie są identyczne. Co tu mam na myśli? A mianowicie to, że raz będzie to lista 20 „frejzali”, inna strona będzie podawała 100 najpopularniejszych, a jeszcze kolejna 50. Wygląda na to, że pojęcie „najczęściej używane” jest bardzo względnym określeniem.
Jak w takim razie znaleźć te najczęściej używane? Wszystko zależy po prostu od Ciebie. Co dla Ciebie oznacza „najczęściej używane”. Dla jednej osoby, będą to „frejzale” związane z podstawowymi czynnościami wykonywanymi w ciągu dnia. A dla drugiej osoby okaże się, że są to „frejzale” związane stricte z podróżowaniem, hotelami, transportem. A jeszcze trzecia osoba będzie potrzebowała „frejzali” związanych z jedzeniem, bo pracuje w branży gastronomicznej. I tak dalej.

Pokażę Ci na przykładzie jak stworzyć taką „spersonalizowaną listę najczęściej używanych Phrasal Verbs”.

Krok pierwszy – zastanów się jakie Phrasal Verbs są Ci potrzebne. Wypisz je polsku i sprawdź w słowniku ich angielskie odpowiedniki. Jeśli jest to dla Ciebie za trudne, wykorzystaj do tego gotową listę (którą już zapewne masz u siebie na skrzyneczce ode mnie:)

Krok drugi – podziel na mniejsze „porcje” swoją listę wybranych Phrasal Verbs i zaplanuj jak długo będziesz się ich uczyć (tydzień, dwa tygodnie, a może miesiąc). Pamiętaj mierz siły na zamiary.

Krok trzeci – nazywaj „frejzalem” (na głos, szeptem, w myślach) wykonywaną przez siebie czynność. Dla przykładu pokażę Ci ile Phrasal Verbs jesteś w stanie nauczyć się na zwykłych czynnościach dnia codziennego:
Codziennie zdejmujesz piżamę, prawda? [take off].
Codziennie się ubierasz, prawda? [put on].
Codziennie wsiadasz do samochodu [get in] i wysiadasz z niego [get out].
Czasami zapewne kupujesz sobie coś na wynos? [take away].
A czasami w pośpiechu zjadasz posiłek [bolt down].

I voila ! Mamy 6 „frejzali” do opanowania.

Krok czwarty – Jak je opanujesz to czas na kolejny etap. Układaj z nimi pełne zdania, np. Now I’m taking off my coat. [Teraz zdejmuję płaszcz].
Jak stwierdzisz, że masz już je w małym palcu, wypisz kolejne 5 i ćwicz w ten sam sposób

Sposób #2 UCZ SIĘ „FREJZALI” TEMATYCZNIE
Bardzo częstym błędem popełnianym podczas nauki Phrasal Verbs jest uczenie się ich alfabetycznie. Nie mam bladego pojęcia dlaczego tak się przyjęło? Dlaczego ćwiczenia w danej lekcji w podręczniku skupiają się na przykład na Phrasal Verbs tylko z get? Przecież nie od dziś wiadomo, że są one bardzo trudne do nauczenia się, że są bardzo podobne do siebie, a ich znaczenia nijak kojarzą się osobom uczącym się. Dlatego zachęcam do uczenia się Phrasal Verbs najpierw tematycznie, a dopiero później do alfabetycznych powtórek.

Jak się do tego zabrać?

Stwórz w zeszycie własną listę tematyczną, grupując „frejzale” na kategorie np. everyday activities, transport, holidays, food, work, leisure time, itd.
Wybierz jedną najbardziej Ci potrzebną i tylko na niej się skup pamiętając o głównej zasadzie: kilka „frejzali”, a nie cała grupa na raz!

Sposób #3 UCZ SIĘ „FREJZALI” W REALU
Nie ma lepszego sposobu na naukę języka obcego, jak przećwiczenie opanowanej porcji materiału na żywo. Niestety wiąże się to często z wyjściem z tzw. strefy komfortu, co może okazać się nie lada wyzwaniem dla osób nieśmiałych lub takich, które o ile dobrze czytają i/lub piszą w języku obcym, to mają problem z zastosowaniem języka w mówieniu. Ale do odważnych świat należy! Skoro poświęcasz swój cenny czas na naukę, skoro inwestujesz w kurs, to chyba warto zrobić kolejny krok?!

Jak uczyć się frejzali w realu? Na początek musisz opanować kilka z nich. Patrz sposoby powyżej. Jak je opanujesz w domowym zaciszu, to pora na kolejny challenge.
Krok 1 . Pomyśl w jakich sytuacjach możesz wykorzystać nauczone przez siebie Phrasal Verbs.
Krok 2.  Wybierz jedną sytuację. Ułóż zdanie do tej sytuacji i staraj się kilka razy w określonym czasie (np. przez tydzień) .wykorzystać je. Dla przykładu: wiesz, że w tym tygodniu nie będziesz pracować w biurze tylko wychodzić z kompem do kawiarni. Możesz świetnie wykorzystać tą sytuację np. poproś siedzącą obok osobę o zerknięcie na Twój komputer kiedy pójdziesz zamówić sobie kawę zadając jej pytanie Could you look after my laptop when I go to buy coffee?

Sposób #4 WYŁAPUJ „FREJZALE” I UCZ SIĘ CAŁYCH ZDAŃ, W KTÓRYCH ONE WYSTĘPUJĄ
O co dokładnie chodzi? Już tłumaczę. „Frejzale” są bardzo charakterystyczne dla języka mniej oficjalnego, potocznego (raczej unika się ich w języku urzędowym, formalnym) a to oznacza, że mnóstwo ich usłyszysz w filmach, serialach, podcastach (wszystko o anglojęzycznych podcastach przeczytasz TUTAJ).Tak więc oglądaj, słuchaj i wyłapuj całe zdania, w których one występują. Super pomysłem jest spisywanie całych zdań w zeszycie i uczenie się ich na pamięć. Jest to rewelacyjny sposób na uczenie się nie tylko „frejzali”, ale żywego języka. Takim jakim mówią Native Speakerzy.

Sposób #5 UKŁADAJ HOSTORYJKI LUB… KORZYSTAJ Z GOTOWYCH
Jeśli masz wyobraźnię nie ma nic lepszego jak opowiadanie sobie historyjek. Opanowałeś kilka „frejzali”? To teraz puść wodze fantazji i stwórz krótką historyjkę z ich wykorzystaniem. Pewnie sobie teraz myślisz:

„Kurde, to nie dla mnie. Ja?!? Historyjki i to jeszcze z frejzalami! Never!”

Jeśli tak, to mam dla Ciebie alternatywę. Polecam Ci książkę, z której sama korzystałam jeszcze za czasów studenckich:

„Good Turn of Phrase: Phrasal Verbs and Prepositions, wydawnictwo Express Publishing

Moim zdaniem jest to rewelacyjna książka, która w ciekawy sposób uczy „frejzali”. Znajdziesz tam mnóstwo ciekawych ćwiczeń m.in. komiksy-historyjki! A co najważniejsze większość (zdecydowana większość) ćwiczeń opiera się na NIEALFABETYCZNEJ nauce „frejzali” ! A to jest jej ogromna zaleta, o czym już pisałam w Sposobie #2 powyżej.

No to teraz nic Ci nie pozostaje jak wybrać najlepszy sposób dla siebie i ruszyć na ring z „frejzalami” !

Daj znać w komentarzu, który sposób Ci przypadł do gustu? A może masz jeszcze jakiś inny skuteczny sposób na ich naukę?

Ten artykuł napisałam dla Księgarni Językowej BOOKLAND. Na ich blogu też go znajdziesz. O dokładnie TU.